Hoe verloopt de repatriëring en wie staat in voor de kosten?

De FOD Buitenlandse Zaken en de Belgische ambassade of het consulaat kan u de nodige informatie verstrekken en u bijstaan bij de repatriëring van het lichaam van het slachtoffer, van gewonden en van persoonlijke bezittingen.

De consulaire bijstand ondersteunt u bij de opvolging van de verschillende nuttige stappen.

De repatriëring wordt georganiseerd en bekostigd door hetzij de aanvullende verzekering van het ziekenfonds hetzij door de reisverzekering van het slachtoffer.

In bepaalde gevallen nemen de overheden van het land waar de aanslag werd gepleegd de kosten op zich.

Tot slot kan, in aanvulling op de tussenkomst van de verzekeringen en na erkenning van de terreuraanslag bij koninklijk besluit in België, de Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden en aan de Occasionele Redders tussenkomen in de vergoeding van de repatriërings- en begrafeniskosten.

De repatriëring vindt niet systematisch plaats, vooral indien zorg door plaatselijke zorgdiensten kan worden verleend. Wanneer u gewond bent geraakt, kan de evacuatie naar een gepast medisch centrum (van het land van oorsprong of het land van verblijf) aldus worden beslist indien de gezondheidstoestand van het slachtoffer dit nodig maakt.  Dit evacuatiebesluit wordt genomen op medisch advies.  

Financiële kosten van de repatriëring

Er moet op worden gewezen dat repatriëring op kosten van de Saat geen recht is. Het wordt sterk aanbevolen om een medische bijstandsverzekering voor ieder vertrek naar het buitenland af te sluiten. Personen die in het buitenland verblijven en die over onvoldoende middelen beschikken, kunnen evenwel onder bepaalde voorwaarden hun repatriëring op kosten van de Saat bij het consulaat aanvragen. Voor deze procedure is het akkoord van de FOD Buitenlandse Zaken vereist.

“Repatriërings”-dekking

U kunt tijdens uw verblijf, rondreis of reis, een volledige dekking genieten van uw medische repatriëringskosten, terugbetaling van uw medische kosten, onderzoeks-, reddingskosten, kosten voor eerste hulp, enz., overeenkomstig de waarborgen in uw bijstandsovereenkomst.

Bij gebreke van een welbepaalde bijstandsovereenkomst, denk er dan ook aan om te controleren of u over een bijstandsdekking beschikt bij één van uw andere verzekeringsovereenkomsten (bijvoorbeeld: auto, hospitalisatie, enz.) op één van uw kredietkaarten of op door de organisator van het verblijf ondertekende overeenkomst of die van uw werkgever voor beroepsverplaatsingen.

Zowel voor de officiële bekendmaking van het overlijden aan de naasten als voor teruggave van het stoffelijk overschot  van de overledene aan de familie dient de identiteit van de overledene met zekerheid te worden vastgesteld. Afhankelijk van de omstandigheden en in het bijzonder na terreurdaden, komt het voor dat de identificatieprocedures enkele dagen in beslag nemen.

Wetenschappelijke identificatiemethoden veronderstellen bijstand van de familie om over vergelijkings- en inlichtingselementen te beschikken (haar, speeksel, DNA, enz.). Er kan dus van u worden gevraagd om inlichtingen te verstrekken over de fysieke bijzonderheden van uw naaste of om aan hem toebehorende voorwerpen voor staalafnames over te maken.

Wanneer een Belgisch onderdaan in het buitenland overlijdt, kan de ambassade of het consulaat, na hiervan door de plaatselijke overheden op de hoogte te zijn gesteld, contact met zijn familie of zijn naasten opnemen om erachter te komen of zij wensen dat de overledene ter plaatse wordt begraven of dat stoffelijk overschot of as naar België dient te worden gerepatrieerd. De consulaire overheden verzoeken de familie eveneens om het eventuele bestaan te controleren van een verzekerings- of bijstandsovereenkomst die de gemaakte kosten ten laste neemt. Bij gebreke hiervan zullen de kosten (terugkeer van het lichaam van de overledene of begrafenis) ten laste van de familie zijn. Indien de verzekeraar of bijstand niet tussenkomt, is het eveneens aan de familie om de begrafenisondernemer te machtigen.

Indien de begrafenis van de overledene ter plaatse wordt georganiseerd en geen enkele familielid aanwezig is, worden de reglementaire formaliteiten door de Belgische ambassade of het consulaat uitgevoerd (bijvoorbeeld om van de bevoegde ambtenaar van de burgerlijke stand een toelating tot begraven of crematie te bekomen).

Indien de overledene naar België wordt gerepatrieerd, dient u alle formaliteiten te vervullen bij het gemeentehuis van de laatst bekende woonplaats van uw naaste.

Er dient te worden opgemerkt dat het federaal parket in België bij een terreuraanslag in het buitenland die het overlijden van een Belgisch slachtoffer tot gevolg heeft automatisch een gerechtelijk dossier opent. In dit geval wordt het lichaam van de overledene niet onmiddellijk aan u teruggegeven. U dient te weten dat, voorafgaand aan de overhandiging van het lichaam, het nodig is dat:

• forensische onderzoeken werden uitgevoerd;
• het parket of de onderzoeksrechter een toelating tot begraven heeft afgeleverd.

De begrafeniskosten ten laste zijn genomen in het kader van bepaalde verzekeringsovereenkomsten. De Commissie voor Financiële Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden en aan de Occasionele Redders kan evenwel tussenkomen voor de begrafeniskosten (met inbegrip van, in voorkomend geval, de repatriëringskosten van de overledene) met een bovengrens van € 6.000 op grond van overgelegde facturen. De Commissie verstrekt dus geen voorschot op deze kosten en komt enkel tussen indien het statuut van terreurdaad bij koninklijk besluit in België wordt erkend en na tussenkomst van de verzekeringen.

Le dernier hommage

Tous les proches qui en manifestent le souhait ont le droit de rendre un dernier hommage au défunt, et ce, en principe, tant avant qu’après l’autopsie. Afin de ne pas les écarter du processus de deuil, ce droit s’applique également aux mineurs d'âge.

C’est aux proches de décider s'ils souhaitent rendre un dernier hommage au défunt. Les intervenants ne peuvent pas décider à la place des proches. Il appartient toutefois aux intervenants d’informer les proches de l'état du corps sans peser sur leur décision. Des mesures pourront être prises dans la mesure du possible pour rendre la présentation du corps du défunt moins traumatisante. Le magistrat en charge du dossier veille à ce que cet hommage se déroule dans les meilleures conditions possibles pour les proches.

De consulaire bijstand kan:

• betrokkenen ontvangen;
• de verschillende stappen die nuttig zijn met het oog op de repatriëring opvolgen.

De repatriëring wordt georganiseerd en ten laste genomen door hetzij de aanvullende verzekering van het ziekenfonds hetzij door de reisverzekering van het slachtoffer, indien deze dekking werd voorzien en volgens de voorwaarden van de overeenkomsten. In bepaalde gevallen nemen de overheden van het land waar de aanslag heeft plaatsgevonden de kosten op zich.

De verzekeraar neemt de repatriëring ten laste van de bagage van de overledene indien dit in de bijstandsovereenkomst werd voorzien.

Het consulaat maakt aan de FOD Buitenlandse Zaken via de diplomatieke tas de “kostbaarheden van de overledene” over (juwelen, contanten, bankdocumenten, waardevolle voorwerpen, enz.) ter overhandiging aan de rechthebbenden. Zij werken daarvoor vaak samen met het Disaster Victim Identification team (DVI) van de Federale Politie, een politionele slachtofferbejegenaar en de slachtoffercel van het federaal parket.

Paspoorten, identiteitskaarten, rijbewijzen die het eigendom van de Staat zijn, worden door het consulaat rechtstreeks naar de uitgevende overheden verstuurd.

Alle diensten werken nauw samen om de persoonlijke bezittingen op een respectvolle manier aan de nabestaanden terug te bezorgen. Als een politionele slachtofferbejegenaar of justitieassistent al in contact staat met de betrokken familie kan hij of zij daarbij een belangrijke rol spelen.

Indien uw naaste onderdaan was van het land waar hij is overleden, valt het beheer van zijn persoonlijke bezittingen (verhuizing, verkoop van een voertuig, enz.) evenwel aan de familie toe.